Οι περισσότεροι, πιστεύω, θα συμφωνούσατε με την διατύπωση ότι ο θεσμός του γάμου και της οικογένειας περνά στις μέρες μας κρίση παγκοσμίου επιπέδου, πράγμα που άλλωστε αντικατοπτρίζεται από την ανοδική στατιστικά κατεύθυνση των διαζυγίων, την αύξηση των μονογονεϊκών οικογενειών καθώς και των ατόμων που επιλέγουν να παραμείνουν μόνοι. Όλες οι πιο πάνω επιλογές είναι απολύτως σεβαστές, όμως επειδή η απόφαση του να προχωρήσει κανείς σε γάμο υπονοεί ότι το ζευγάρι δεν είχε ξεκινήσει την από κοινού ζωή του με σκοπό να χωρίσει, ο στόχος του σημερινού άρθρου είναι να εξετάσει επιγραμματικά μερικούς από τους λόγους που οδηγούν τα σημερινά ζευγάρια στο διαζύγιο.
Καταρχάς πολλοί πιστεύουν ότι ένα γάμος αποτελεί την «επισφράγιση της αγάπης» τους και ότι από την στιγμή που θα παντρευτούν «θα ζήσουν αυτοί καλά και μείς καλύτερα»! Κάθε άλλο. Η προσδοκία αυτή είναι πέρα για πέρα λανθασμένη και μη ρεαλιστική. Ο γάμος και η οικογένεια απαιτούν συνεχή δουλειά και συνεχείς συμβιβασμούς, ώστε το ζευγάρι να υπερνικήσει την φθορά που αναπόφευκτα επέρχεται με το πέρασμα του χρόνου. Έχω παρατηρήσει μέσα από την επιστημονική μου εμπειρία, ότι όταν ξεκινούν τα προβλήματα, το ζευγάρι μπορεί να αρχίσει να απομακρύνεται και αντί να επικοινωνεί ανοικτά ώστε να τα αντιμετωπίσει, τα παραγκωνίζει στο περιθώριο με την ελπίδα πως αυτά θα εξαφανιστούν «ως δια μαγείας». Το αποτέλεσμα είναι η δημιουργία ενός φαύλου κύκλου, με την περαιτέρω έλλειψη επικοινωνίας και την περαιτέρω αποστασιοποίηση μεταξύ τους. Επίσης παρατηρείται συχνά η τάση να προσπαθούν να καλύψουν το κενό αυτό «μουδιάζοντας» τα συναισθήματά τους μέσω διεξόδων, συχνά εθιστικών, όπως η υπερβολική χρήση του διαδικτύου, τρίτων προσώπων, εργασιομανίας κ.α.
Άλλη αιτία που συχνά οδηγεί στο διαζύγιο είναι η απιστία και η επακόλουθη έλλειψη εμπιστοσύνης. Η εμπιστοσύνη αποτελεί την «βενζίνη» της σχέσης και όταν αυτή τελειώσει η σχέση δεν πηγαίνει μπροστά αφού τα συναισθήματα προδοσίας μπορεί να υποβόσκουν χρόνια μετά το περιστατικό αυτό. Ειδικά σήμερα με την χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, τα στατιστικά νούμερα όσων έχουν «την τάση» να απιστούν έχουν αυξηθεί κατακόρυφα.
Οι οικονομικοί λόγοι επίσης μπορούν εύκολα να διχάσουν το ζευγάρι, με το άγχος που δημιουργείται να οδηγεί συχνά σε άσκοπες συζητήσεις και καυγάδες για καταμερισμό ευθυνών, ειδικά στις περιπτώσεις που υπάρχουν και παιδιά και έτσι απαιτείται μεγιστοποίηση των εξόδων. Σε σχέση με τον παράγοντα αυτό, προβλήματα προκαλούνται και από την μετατροπή των «ρόλων» στην οικογένεια, με τον ρόλο του άντρα ως «το στήριγμα» της οικογένειας να κλονίζεται και να οδηγείται σε ανασφάλεια και μειωμένη αυτοπεποίθηση, ειδικά σήμερα που η γυναίκα τείνει να εργάζεται και να κατέχει υψηλή θέση στην κοινωνία.
Ακόμα οι εθισμοί πάσης φύσεως όπως οι ναρκωτικές ουσίες, το αλκοόλ, το διαδίκτυο κ.α., αποτελούν συχνό παράγοντα διάλυσης ενός γάμου, αφού η ψυχογενής προσκόλληση του ατόμου με το αντικείμενο του εθισμού του, αφήνει το άλλο άτομο να αισθάνεται παραμελημένο.
Επιπρόσθετα η άσκηση κάθε μορφής βίας, σωματικής αλλά και ψυχολογικής/ συναισθηματικής, είναι ένας σοβαρός και αυτονόητος παράγοντας διάλυσης ενός γάμου αφού ένας εκ των συντρόφων ξυπνά μια μέρα για να συνειδητοποιήσει ότι το άτομο που παντρεύτηκε δεν ήταν αυτό που πίστευε αρχικά. Κάτι που περιπλέκει τα πράγματα στις περιπτώσεις αυτές, είναι ότι οι διαταραγμένες αυτές προσωπικότητες, παρουσιάζονται αρχικά ως ιδιαίτερα χαρισματικά και γοητευτικά άτομα.
Άλλοι πάλι, ξεχνούν ότι σε ένα γάμο υπάρχουν «τρείς οντότητες»: κάθε σύντροφος ξεχωριστά, καθώς και η ίδια η σχέση. Ο κάθε σύντροφος οφείλει να φροντίζει πρώτα τον εαυτό του, διατηρώντας ξεχωριστά ενδιαφέροντα, δουλειά, φιλίες και χρόνο για τον εαυτό του, αλλά να φροντίζει και την σχέση προσφέροντας της χρόνο, ενέργεια, επικοινωνία και κοινές δραστηριότητες. Δηλαδή να μην δημιουργούνται σχέσεις εξάρτησης αλλά να υπάρχει ανεξαρτησία και παράλληλα αλληλεξάρτηση, όταν αυτό χρειάζεται. Στην περίπτωση αυτή, ένα συν ένα ισούται με τρία και όχι με ένα!
Πολλοί ακόμα παντρεύονται για τους λάθος λόγους, είτε γιατί έχουν φτάσει σε μια ηλικία που «πρέπει» να το κάμουν ή απλά επειδή αυτό θεωρείται το «σωστό» κατά την κοινωνία. Είναι, πιστεύω, απαράμιλλης σημασίας κανείς να παντρεύεται έχοντας πλήρη συνείδηση γιατί το κάνει. Η αυτογνωσία και η προσωπική ανάπτυξη είναι πολύ σημαντική πριν κανείς κάνει το βήμα να μοιραστεί τη ζωή του με ένα άλλο άτομο.
Συμπερασματικά, ίσως ο θεσμός της οικογένεια να περνά κρίση γιατί θεωρούμε ότι η κατεύθυνση μιας σχέσης δεν είναι στο έλεγχο μας, ενώ, αν κανείς το καλοσκεφτεί, σε κάποιον τουλάχιστον βαθμό, είναι, ιδιαίτερα αν αρχίσουμε να αναγνωρίζουμε και να κατανοούμε τους λόγους που οδηγούν σε ένα χωρισμό.
Σχέσεις και οικογένειες μπορούν να επιβιώσουν στο πέρασμα του χρόνου, αν το ζευγάρι αποταθεί έγκαιρα σε ένα ειδικό. Επίσης η αυτογνωσία μπορεί να επιτευχθεί μέσω του ψυχοθεραπευτικού ταξιδιού ώστε το άτομο να μπορεί με ωριμότητα να μοιραστεί τη ζωή του με ένα άλλο άτομο.